تهویه حداقلی زمستانه در مرغداری

یکی از مهمترین و بزرگترین چالشها در روند رشد جوجه ها ی گوشتی برای حفظ دمای مورد نیاز بدون از دست دادن کیفیت مطلوب هواست. که این امر در زمستان اهمیت بیشتری دارد.پس زندگی جوجه های گوشتی به منطقه و فصل سال بستگی دارد.

پیشرفت در ژنتیک ، تغذیه و مدیریت باعث شده است که پیشرفتهای قابل توجهی در رشد روزانه و بازده غذایی جوجه های گوشتی ایجاد شود.مزیت این بهبودها کاهش چشمگیر زمان رشد جوجه های گوشتی می باشد تا به وزن ایده آل برای بازار مصرف برسند.با این حال به ازای هر ساعتی که پرندگان دما و تهویه مطلوبی نداشته باشند عملکرد ارزشمندی را از دست می دهند.

نقش عایق بندی در تهویه حداقلی زمستانه در مرغداری :

تهویه مناسب یا کنترل دما در سالنهایی که به خوبی عایق بندی نشده باشند امکانپذیر نمی باشد.هرگونه ترک و نشتی در سازه ی سالنها ، فاصله بین دمپرهای هواکشها ، ورودیهای هوای نامناسب و یا عایق بندی نامناسب سقف سالنها ، توانایی کنترل فشار ساکن را کاهش می دهند.

کنترل ضعیف فشار استاتیک به این معنی است که درصد زیادی از هوای تازه از طریق نشتی وارد سالن پرورش می شود. در این حالت برای دستیابی به حجم و سرعت هوای مناسب در ورودی سالنها به تعداد هواکشهای بیشتری نیازمندیم که این امر باعث ایجاد تهویه بیشتر و افزایش هزینه گرمایش می شود. علاوه بر این حفظ دمای مناسب سالن در شب سخت تر خواهد بود.

نشتی ها همچنین منع بادهای سرد هستند که ممکن است باع مشکلات سلامتی پرندگان و بستر مرطوب شوند. فن های نصب شده در دیوار سالنهای پرورش معمولا دارای دمپرهایی هستند که به صورت کرکره ای در داخل فن ها تعبیه شده اند. برای جلوگیری از ورود هوای مزاحم از لابه لای این دمپرها می توان دور تا دور هواکشها را با پلاستیک پوشاند ( البته در فصل زمستان )

فشار منفی ایجاد شده در سالن ، پلاستیکها را به سمت بدنه هواکشها جذب می کند و به آب بندی هواکشها کمک می کند . برای عایق بندی درهای ورودی هم می توان از درزگیرهای مناسب استفاده نمود.

تهویه حداقلی :

سیستم تهویه حداقلی برای مدیریت کیفیت هوا و سطح رطوبت با استفاده از فن های مجهز به تایم طراحی می شوند. این سیستم مستقل از سیستم کنترل دما می باشد و باید طوری طراحی و راه اندازی شود که کیفیت هوا و کنترل رطوبت رابرای رشد بهینه جوجه های گوشتی حفظ کند.

فاکتورهایی که برای تهویه حداقلی زمستانه در مرغداری باید در نظر گرفته شوند :

۱-بهبود مستمر ژنتیکی منجر به افزایش متابولیک و نرخ رشد می شود که به نوبه ی خود نیاز به اکسیژن را افزایش می دهد. این افزایش نرخ متابولیسم ، همچنین به معنای افزایش تولید گرمای متابولیکی ، رطوبت رسوب شده در بستر از طریق مدفوع و سطوح تولید دی اکسید کربن است که وظیفه ی تهویه حداقلی حذف همه ی این آیتمها می باشد.

۲-با افزایش زمان کارکرد هیترها در طول زمستان ، فشار بیشتری به سیستم تهویه حداقلی وارد می شود. زیرا سیستمهای گرمایش گاز بیشتری تولید می کنند که باید توسط سیستم تهویه حداقلی از سالن ها خارج شوند.

۳-در طول زمستان تمایل پرورش دهندگان به کاهش تهویه به عنوان وسیله ای برای حفظ دما و کاهش هزینه های انرژی بیشتر است که این امر می تواند باعث پایین آمدن کیفیت هوای سالن پرورش شود.

در طول زمستان به دلیل معضل حفظ دما و اطمینان از کیفیت مطلوب هوا ، مهیا کردن پارامترهای کیفیت هوا بسیار چالش برانگیز است. هنگامی که ظرفیت گرمایش محدود است تمایل به کاهش حداقل تهویه برای جلوگیری از اتلاف گرما وجود دارد. درعین حال سطح دی اکسید کربن و رطوبت نسبی افزایش می یابد که تاثیر منفی بر رشد پرنده و شرایط بستر خواهد داشت. پس برنامه ریزی صحیح برای سیستم تهویه حداقلی تنها ابزار موثر برای کنترل این پارامترها هست.

کنترل سطح دی اکسید کربن :

اکسیژن یک جزء مهم در فرایند های فیزیولوژیکی است که پرندگان برای عملکرد مطلوب به حداقل سطح آن در تهویه حداقلی زمستانه در مرغداری نیاز دارند. در سالنهای مرغداری دی اکسید کربن به طور مداوم توسط پرندگان و سیستمهای گرمایشی به ویژه در فصل زمستان به سالن اضافه می شود.سطح دی اکسید کربن باید کمتر از محدوده ی ppm3000 نگه داشته شود زیرا افزایش سطح دی اکسید کربن باعث جا به جایی اکسیژن در سالن می شود.

هنگامی که سطح دی اکسید کربن از مقدار ppm 3000 بیشتر شود ، دسترسی به اکسیژن کم می شود و در نتیجه فعالیت پرندگان کم می شود و مصرف خوراک و آب کاهش می یابد و خطر ابتلا به  آسیت بیشتر می شود.رطوبت همانند دی اکسید کربن هم توسط پرندگان و هم سیستمهای گرمایش به سالن اضافه می شود. پرندگان از طریق تنفس و نوشیدن آب و مدفوع رطوبت را اضافه می کنند. اگر این رطوبت اضافه از سالن پرورش حذف نشود باعث ایجاد مشکلاتی در بستر می شود. رطوبت سالنها باید تا حد امکان زیر ۷۰% نگه داشته شود. تنها راه حذف رطوبت اضافی سالنها ، افزایش دمای محیط و جا به جایی بیشتر هوا می باشد.

ورودیها و سیستمهای گردش هوا :   

در یک سالن پرورش ورودیهای هوا مهمترین بخش سیستم تهویه می باشد. تعیین موقعیت و طراحی ورودیهای هوا به طور قابل توجهی در جهت ورود هوای سرد تاثیر می گذارد. در اکثر مناطق جهان ورودی های هوای زمستانه در ارتفاع قرار می گیرند. از آنجایی که در سالنهای پرورش ، حرکت و تجمیع هوای گرم در زیر سقف بیشتر از سایر نقاط هست ، باید ورودیهای هوای زمستانه را در موقعیتی قرار داد که هوای سرد بیرون سالن در مسیر حرکت به سمت پرنده با هوای گرم زیر سقف سالن ترکیب و سپس به سمت بستر پرورش هدایت گردد. تا در این مسیر حرکت به طور کامل با هوای گرم مخلوط گردد. بنابر این در هوای سرد ورودیهای هوا باید از بالا باز شوند و هوای ورودی را به سمت قله هدایت کنند.

ابعاد ورودیهای هوا باید همیشه با ظرفیت فن مطابقت داشته باشند نامناسب بودن اندازه ورودی هوا باعث می شود تا هوای ورودی نتواند به قله ی سالن و مکان گرم برسد بنابراین میزان تنظیم دریچه های ورودی هوا اهمیت بسیار بالایی دارد.

استفاده از فنهای سیرکوله :

یکی از روشهای بسیار متدوال برای مخلوط سازی هوای گرم سقف سالن با هوای سرد کف سالن ، استفاده از فنهای سیرکوله می باشد. این فنها در زیر تاج سالن ها نصب می شوند. گاها می توان دید که اختلاف دمای زیر تاج سالن با کف سالن به ۱۰ درجه هم می رسد.

بنابراین به کمک فنهای سیرکوله می توان با جا به جایی هوای گرم سقف به کف ، این اختلاف دمایی را به حداقل رساند.

امیدواریم مطالعه این مقاله توانسته باشه به پرورش دهندگان مرغ گوشتی در زمینه ی بهبود عملکرد سیستمهای تهویه کمک کرده باشد.

جهت مطالعه سایر مقالات مفید در زمینه اصول پرورش طیور میتوانید از بخش مقالات سایت ما دیدن نمایید.